چرا دستگاه تصفیه آب تقتق میکند؟
صدای تقتق یا ضربههای مکرر از
دستگاه تصفیه آب، از آن صداهایی است که هم آزاردهنده است هم نشانه وجود اختلال در عملکرد سیستم فیلتراسیون. در حالی که بیشتر کاربران تصور میکنند این صدا طبیعی است، واقعیت این است که صدای غیرعادی، هشدار عملکرد نادرست پمپ، اتصالات یا ورود هوا به مدار آبرسانی دستگاه است. شناخت دقیق علت و رفع بهموقع، نهتنها مانع از آسیب جدی به پمپ و فیلترها میشود بلکه موجب افزایش عمر مفید دستگاه نیز خواهد شد.
علتهای اصلی صدای تقتق در دستگاه تصفیه آب
صدای تقتق یا ضربهای در دستگاههای تصفیه آب اسمز معکوس (RO) معمولاً به دلیل اختلال در جریان ثابت آب، فشار نامتعادل یا مشکلات مکانیکی در اجزای اصلی سیستم ایجاد میشود. در ادامه به تشریح مفصل این عوامل میپردازیم:
۱. وجود هوا در سیستم فیلتراسیون
یکی از رایجترین دلایل صدای تقتق، حبس شدن حبابهای هوا در مسیر لولهها، فیلترها یا داخل محفظه پمپ است.
مکانیسم ایجاد صدا
پمپهای دستگاههای تصفیه آب برای عملکرد روان نیاز به دبی (جریان حجمی) ثابت آب دارند. هنگامی که هوا وارد سیستم میشود، پمپ تلاش میکند این حبابهای هوا را جابجا کند. این جابجایی ناگهانی و تراکم ناگهانی حبابهای هوا در اثر فشار باعث ایجاد امواج ضربهای (Cavitation) میشود که ما آن را به صورت صدای تقتق میشنویم.
شرایط شایع وقوع
بعد از تعویض فیلترها: هنگام باز کردن اتصالات برای تعویض فیلترهای پیشتصفیه، مقادیر زیادی هوا وارد سیستم میشود.
افت فشار آب ورودی: اگر فشار آب شهری ناگهان افت کند، پمپ مکش هوا از اتصالات شل یا حتی از طریق نشتیهای بسیار کوچک انجام میدهد.
نصب اولیه نامناسب: اگر دستگاه به درستی هواگیری نشده باشد.
۲. نوسانات فشار آب ورودی
سیستمهای RO برای بهینه سازی مصرف برق و جلوگیری از فشار بیش از حد به غشای ممبران، بر اساس فشار ورودی تنظیم میشوند.
تأثیر تغییرات فشار
پمپهای بوستر معمولاً با یک ولتاژ ثابت کار میکنند، اما اگر فشار آب ورودی (آب شهری) به طور لحظهای تغییر کند (مثلاً هنگام باز و بسته شدن شیر آب توسط همسایه)، پمپ مجبور است به سرعت راندمان خود را تنظیم کند. این تنظیم سریع که به صورت پالسهای کوتاه انرژی اعمال میشود، منجر به لرزش و صدای تقتق میشود.
راهکار فنی
برای مقابله با این مشکل، استفاده از یک رگلاتور فشار آب ورودی (یا شیر تنظیم فشار) ضروری است تا فشار ورودی به ممبران در محدوده ایمن و ثابت (معمولاً بین ۴۰ تا ۶۰ PSI یا ۰.۳ تا ۰.۴ مگاپاسکال) نگه داشته شود.
۳. ایراد در پمپ دستگاه تصفیه آب
پمپ قلب سیستم RO است و خرابیهای مکانیکی آن مستقیماً به صورت صدا ظاهر میشود.
خرابی بلبرینگها
اگر بلبرینگهای داخل موتور یا محفظه پمپ فرسوده شوند یا گریس آنها خشک شود، حرکت دورانی موتور نامنظم شده و لرزش شدید همراه با صدای تقتق یا سایش ایجاد میشود.
خرابی دیافراگم یا پیستون
در پمپهای دیافراگمی، فرسودگی دیافراگم یا مکانیزم پیستونی میتواند منجر به ضربههای ناگهانی در هر دور چرخش شود، که صدای تقتق مکرر و متوالی ایجاد میکند.
۴. شل بودن اتصالات و لرزش لولهها
اگرچه این علت مستقیماً به عملکرد هیدرولیکی مربوط نیست، اما صدای مکانیکی ناشی از آن بسیار شبیه صدای تقتق عملکرد سیستم است.
انتقال لرزش
زمانی که پمپ روشن میشود، لرزشهای طبیعی خود را به بدنه دستگاه و لولههای پلاستیکی منتقل میکند. اگر فیتینگها (اتصالات کوییک کانکتور) به درستی سفت نشده باشند یا لولهها در محل نصب محکم نشده باشند، این لرزشها باعث برخورد لوله به بدنه یا سطح زیرین شده و صدای تقتق آزاردهندهای تولید میکنند.
اهمیت تراز بودن نصب
نصب دستگاه روی سطحی شیبدار یا نامتوازن، لرزش پمپ را تشدید کرده و به صورت نامنظم به بدنه منتقل میکند.
۵. خرابی شیر برقی یا شیر چهارطرفه دستگاه
شیر برقی (Solenoid Valve) وظیفه کنترل جریان آب ورودی و هدایت آب تصفیه شده و پساب را بر عهده دارد.
عملکرد نامنظم شیر برقی
در صورت خرابی یا چسبندگی شیر برقی، مسیرهای عبور آب به صورت لحظهای باز و بسته میشوند. این قطع و وصلهای سریع، باعث ایجاد پالسهای فشار در مدار شده و صدای تپش یا تقتق شنیده میشود، به خصوص در لحظه شروع یا توقف کارکرد پمپ.
آموزش گامبهگام رفع صدای تقتق در دستگاه تصفیه آب
برای عیبیابی مؤثر، مراحل زیر باید به ترتیب انجام شوند:
گام ۱: بررسی فشار آب ورودی
ابتدا باید مطمئن شد که فشار آب شهری در محدوده قابل قبول برای پمپ قرار دارد.
اندازهگیری فشار: با استفاده از یک گیج فشار سنج متصل به ورودی دستگاه، فشار آب را اندازهگیری کنید.
تنظیم فشار: اگر فشار کمتر از ۳ بار (حدود ۴۵ PSI) یا بیشتر از ۶ بار (حدود ۹۰ PSI) باشد، باید اقدام به نصب یا تنظیم شیر فشارشکن (برای فشار زیاد) یا افزایش فشار آب ورودی (برای فشار کم) نمایید.
گام ۲: هواگیری کامل مدار تصفیه
این مرحله حیاتی است، به ویژه پس از نصب جدید یا تعویض فیلترها.
بستن شیر مخزن و برق پمپ: برای جلوگیری از آسیب، ابتدا برق دستگاه را بکشید و شیر خروجی از مخزن را ببندید.
باز کردن شیر تصفیه: شیر روی شیر برداشت آب (توریچ) را به طور کامل باز بگذارید.
فعالسازی و تخلیه: برق دستگاه را وصل کرده و اجازه دهید آب حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه بدون توقف و با صدای هوای خارج شده جریان یابد. صدای تقتق باید به تدریج کاهش یابد و جریان آب خروجی از توریچ صاف شود.
بررسی مجدد: پس از اطمینان از خروج کامل هوا، شیر مخزن را باز کرده و اجازه دهید مخزن پر شود.
گام ۳: محکمکردن فیتینگها و چککردن لرزش لولهها
تمرکز بر اتصالات مکانیکی است.
بررسی فیتینگها: تمام اتصالات فشاری (کوئیک کانکتور) که لولهها را به فیلترها، پمپ و شیر متصل میکنند، با دست فشار دهید تا از قفل شدن کامل آنها اطمینان حاصل شود. گاهی اوقات، اورینگ (واشر) داخل فیتینگ آسیب دیده و باعث نشتی ریز هوا میشود.
مهار لولهها: اگر لولههای خروجی پمپ یا لولههای تصفیه در حال لرزش هستند، از بستهای پلاستیکی کوچک یا نوار چسبهای عایق برای ثابت کردن آنها به بدنه یا دیواره کابینت استفاده کنید.
گام ۴: بازدید پمپ
اگر صدا واضحاً از محفظه پمپ منشأ میگیرد:
قطع برق و تخلیه: دستگاه را از برق جدا کنید و فشار باقیمانده در سیستم را تخلیه نمایید.
بررسی ظاهری: محفظه پمپ را باز کنید (اگر امکانپذیر است) و به دنبال نشانههای روغنریزی، گریس خشک شده یا ساییدگی خارجی بگردید.
تست لرزش دستی: در حالی که پمپ هنوز نصب است، در لحظه روشن شدن دستگاه، با دقت بسیار زیاد و با رعایت ایمنی، دست خود را روی پمپ قرار دهید تا شدت لرزش را درک کنید. لرزش شدید نشانه خرابی داخلی است و نیاز به تعمیر توسط متخصص یا تعویض دارد.
گام ۵: سرویس فیلترها و ممبران
گرفتگی فیلترها باعث افزایش دبی مورد نیاز پمپ میشود.
بررسی فیلترهای ۱، ۲ و ۳: اگر فیلترهای رسوبگیر (PP) و کربنی (UDF/CTO) مسدود شوند، جریان آب ورودی به پمپ مختل شده و پمپ مجبور است با دورهای بالاتر کار کند که منجر به نوسانات فشار و صدا میشود.
بررسی ممبران: ممبران RO گرفته، فشار برگشتی زیادی ایجاد میکند. این فشار باعث میشود پمپ به طور متناوب روشن و خاموش شود (شبیه به فنر زدن) که صدای تکراری و آزاردهندهای تولید میکند. تعویض بهموقع ممبران (هر ۱۲ تا ۱۸ ماه) ضروری است.
معرفی دستگاههای بیصدا و باکیفیت برند ESPERO
برند ESPERO با تمرکز بر کیفیت قطعات تایوانی، دستگاههایی را طراحی کرده است که در عین قدرت بالا، سطح صدای بسیار پایینی دارند. این دستگاهها برای محیطهایی که سکوت اهمیت دارد (مانند آشپزخانههای مدرن یا دفاتر کار) ایدهآل هستند.
دستگاه تصفیه آب ۴۰۰ گالن مینی
این مدل برای مصارف تجاری سبک یا خانوادههای پرمصرف طراحی شده است:
سیستم فیلتراسیون: ۵ مرحلهای با ممبران فیلمتک ۴۰۰ گالن.
پمپ: پمپ و آداپتور کوجین تایوان که پایداری عملکردی بالا و لرزش ناچیز را فراهم میکند.
مزیت کلیدی: طراحی صنعتی فشرده با حداقل فضای اشغال شده.
خدمات: نصب رایگان و ضمانت ۵ساله.
دستگاه تصفیه آب ESPERO E۰۶inline
یکی از بهترین گزینهها برای منازل مسکونی:
فیلتراسیون: ۶ مرحلهای با فیلترهای پیشتصفیه از نوع اینلاین (Inline).
مزیت اینلاین: به دلیل بسته بودن فیلترها، احتمال ورود هوا به مدار به حداقل رسیده و خطر نشتیهای کوچک که منبع صدای تقتق هستند، حذف میشود.
قطعات اصلی: مجهز به پمپ هیدون تایوان و ممبران فیلمتک اورجینال.
دستگاه تصفیه آب ESPERO E۰۷
تمرکز بر فضای کوچک و عملکرد آرام:
طراحی: کامپکت و کمصدا، مناسب برای نصب زیر سینک در آپارتمانها.
عملکرد پمپ: پمپ قدرتمند با تنظیم دقیق ولتاژ، تضمینکننده عملکرد آرام حتی در زمانی که آب شهری دارای نوسان فشار است.
تکمیل کیفیت: مجهز به فیلتر مینرال برای بهبود کیفیت نهایی آب.
دستگاه تصفیه آب ESPERO E۰۸
برای کسانی که به دنبال حداکثر مواد معدنی و قلیاییسازی هستند:
مراحل تصفیه: ۸ مرحله کامل شامل فیلترهای قلیایی (Alkaline) و افزایش دهنده مواد معدنی (Mineralizer).
پایداری: استفاده از مرغوبترین قطعات برای حفظ عملکردی بیصدا و طولانیمدت.
تمام مدلهای فوق با گارانتی معتبر و خدمات نصب رایگان عرضه میشوند و گزینهای مطمئن برای کاربرانی هستند که کیفیت، دوام و سکوت دستگاه برایشان اهمیت دارد.
نکات پیشگیرانه برای جلوگیری از صدای تقتق
پیشگیری همیشه مؤثرتر و کمهزینه تر از درمان است. رعایت این نکات میتواند عمر دستگاه را تضمین کند:
سرویس منظم فیلترهای پیشتصفیه
فیلترهای رسوبگیر و کربنی (مراحل ۱ تا ۳) باید هر ۶ ماه تعویض شوند تا جریان ورودی به پمپ همواره تمیز و پرفشار باشد.
استفاده از پایه لرزهگیر
استفاده از پایههای لاستیکی یا ژلهای زیر پمپ (در صورت امکان) یا قرار دادن دستگاه روی یک پد لرزهگیر، انتقال ارتعاشات به کابینت را مسدود میکند.
تأکید بر نصب تراز
همیشه محل نصب دستگاه باید کاملاً تراز و محکم باشد تا از لرزشهای ناخواسته جلوگیری شود.
بازبینی اتصالات پس از هر سرویس
پس از تعویض هر فیلتری، حتماً از بسته بودن محکم تمام فیتینگها اطمینان حاصل کنید تا ورود هوا به حداقل برسد.
تعویض بهموقع فیلتر ممبران
گرفتگی ممبران مستقیماً باعث فشار مضاعف بر پمپ و ایجاد حالت کارکرد ضربانی میشود.
جمع بندی چرا دستگاه تصفیه آب تقتق میکند؟
سوال چرا دستگاه تصفیه آب تق تق می کند نباید نادیده گرفته شود؛ زیرا میتواند نشانهای از وجود هوا در سیستم، خرابی پمپ، اتصال شل یا گرفتگی فیلترها باشد. اجرای دقیق مراحل عیبیابی ساده (شامل هواگیری و چک کردن اتصالات) در اکثر موارد مشکل را حل میکند. اگر صدا ادامه یافت، نشاندهنده خرابی مکانیکی پمپ یا شیرهای کنترلی است. انتخاب دستگاههای باکیفیت برند ESPERO بهویژه مدلهای سری E با پمپهای اورجینال تایوانی، نهتنها باعث رفع دائمی صدای اضافی میشود، بلکه تضمینکننده عملکرد پایدار و طولانیمدت دستگاه شما خواهد بود.
پرسشهای متداول چرا دستگاه تصفیه آب تق تق می کند ؟
۱. آیا صدای تقتق دستگاه تصفیه آب طبیعی است؟
خیر، دستگاههای سالم و بهخوبی سرویس شده باید صدایی بسیار آرام و یکنواخت از پمپ داشته باشند. صدای تقتق بیانگر وجود اختلال در پمپ، ورود هوا یا فشار نامتعادل است.
۲. اگر صدای دستگاه بعد از تعویض فیلترها شروع شد چه کنم؟
۹۰ درصد مواقع، این مشکل به دلیل هواگیری ناقص است. شیر آب خروجی (توریچ) را باز کنید و اجازه دهید سیستم برای چند دقیقه بدون توقف کار کند تا هوای محبوس کاملاً خارج شود.
۳. چه قطعهای بیشترین نقش را در ایجاد صدای ضربهای دارد؟
خرابی مکانیکی در پمپ (مانند بلبرینگ یا دیافراگم) اصلیترین عامل است. پس از آن، وجود حبابهای بزرگ هوا در مسیر پمپ، عامل شایعی است.
۴. چگونه میتوانم از لرزش پمپ در دستگاههای نصب شده جلوگیری کنم؟
اطمینان از تراز بودن محل نصب، محکم بودن اتصالات پلاستیکی و در صورت لزوم، قرار دادن دستگاه روی یک سطح جذب کننده ارتعاش (مانند لاستیک یا فوم مخصوص) توصیه میشود.
۵. کدام مدل ESPERO برای استفاده در محیطهای بسیار ساکت مناسبتر است؟
مدلهای اینلاین مانند ESPERO E07 Inline به دلیل ساختار فیلترهای بسته و طراحی قطعات داخلی، کمصداترین عملکرد را در بین دستگاههای خانگی ارائه میدهند.
